Vẫn cần thêm cơ chế cho nhà ở xã hội

Tốc độ đô thị hoá tăng nhanh khiến cho sức ép về nhà ở tăng cao, dẫn đến giá nhà đất tại đô thị sẽ ngày càng trở nên đắt đỏ đối với người dân sinh sống tại đô thị. Theo Bộ Xây dựng, việc phát triển nhà ở xã hội (NOXH) đến thời điểm này mới chỉ đạt khoảng 33% so với mục tiêu đề ra, trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 cần có 12,5 triệu m2 NOXH. Do đó, để đáp ứng được nhu cầu trên thì cần phải có thêm nhiều cơ chế ưu đãi hơn nữa cho phát triển loại hình nhà ở này.

Để đáp ứng được nhu cầu nhà ở dành cho người TNT ngày càng cao thì cần phải có thêm nhiều cơ chế ưu đãi hơn nữa cho phát triển loại hình nhà ở này.

Nhu cầu về NOXH đang trở thành vấn đề cấp thiết của các đô thị. Trước tình hình trên, hàng loạt chính sách, định hướng riêng về phát triển NOXH của Chính phủ dành cho những đối tượng thuộc diện chính sách, công nhân, người có thu nhập thấp (TNT) đã giải quyết một lượng lớn nhu cầu về nhà ở cho những người có khó khăn về nhà ở khi hàng trăm dự án NOXH tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh... được xây dựng.

Trong đó, những đối tượng thuộc diện ưu tiên được mua, thuê mua... cho mua NOXH tại các đô thị cũng được Chính phủ hỗ trợ bằng những gói vay ưu đãi như gói 30.000 tỷ đồng; tạo nhiều điều kiện về kinh phí thực hiện, miễn giảm các loại thuế, tạo điều kiện về vay vốn ngân hàng... cho các chủ đầu tư NOXH.

Nhưng, thực tế thời gian qua các dự án NOXH vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Nguyên nhân là do các chủ đầu tư chưa thực sự chú tâm đến các dự án này bởi lợi nhuận thấp; một số chính sách về NOXH vẫn còn ràng buộc và gây khó khăn cho cả người mua và chủ đầu tư...

Theo kiến trúc sư (KTS) Lê Văn Lân – Phó Chủ tịch Hội KTS Hà Nội, nhiều chủ đầu tư không mặn mà với NOXH mà chỉ tập trung vào phân khúc nhà ở thương mại, một phần do các dự án NOXH tuy được ưu đãi về thuế - đất, nhưng bị khống chế về giá, mà giá vật liệu xây dựng, nhân công trên thị trường có chiều hướng tăng theo từng năm nên khó để các chủ đầu tư chú trọng vào dòng sản phẩm nhà ở này.

Thời gian gần đây, phân khúc NOXH được quan tâm đúng mức hơn khi có sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp dần chuyển dịch xu hướng đầu tư nhà ở dành cho người TNT.

Tuy nhiên, có một nghịch lý là các dự án NOXH ở khu vực trung tâm lúc nào cũng “hot” và hết hàng ngay sau khi mở bán, trái ngược hẳn với “cảnh chợ chiều” ở một số dự án khu vực ngoại thành.

Lý giải tình trạng trên, đại diện Cục Quản lý Nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, do là khu vực trung tâm nội thành có hệ thống hạ tầng giao thông công cộng tương đối hoàn chỉnh, lại là nơi tập trung các trụ sở cơ quan, chính quyền nên khi mua hay thuê thì người dân vẫn ưu tiên mua nhà tại các khu vực này, trong khi đó các dự án ở vùng ngoại thành ở xa trung tâm, tâm lý ngại đi lại. Hơn nữa, các dự án khu vực ngoại thành có vị trí không thuận lợi, việc thiếu kết nối hạ tầng của dự án với khu vực xung quanh cũng khiến cho nhiều dự án không thu hút được khách hàng.

Do vậy, cần phải có thêm nhiều cơ chế dành cho NOXH cho cả đối tượng là chủ đầu tư và đối tượng là những người có nhu cầu về thuê, mua.

Mới đây, các đô thị lớn, đặc biệt là TP Hà Nội đã có chủ trương xây dựng các khu đô thị, khu NOXH tập trung ở các huyện ngoại thành như Đông Anh, Sóc Sơn, Thanh Trì... Đây là phương án phù hợp với điều kiện thực tế, khắc phục khó khăn trong phát triển quỹ đất vùng nội đô.

Để thực hiện chủ trương, kế hoạch này, các chuyên gia xây dựng, quy hoạch cho rằng, cần phải có hạ tầng cơ bản hoàn chỉnh (giao thông, y tế, giáo dục, trường học...), nghĩa là hạ tầng phải đi trước một bước. Bởi khi dự án đi vào hoạt động mà các hạ tầng tiện ích công cộng đã có sẵn thì người dân cũng sẽ dần thay đổi nhận thức và thói quen mua nhà ở trung tâm.

Ngoài ra, để triển khai, thực hiện các dự án NOXH được nhanh chóng và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân thì cần huy động các nguồn vốn tham gia trong đó có nguồn vốn ngoài ngân sách, nguồn vốn xã hội hóa kèm theo cơ chế, chính sách ưu đãi về thuế, quỹ đất... Đồng thời thiết lập cách thức tổ chức hiệu quả về phát triển nhà ở diện tích nhỏ để điều tiết cho các gia đình có TNT, qua đó bình ổn thị trường nhà ở cho người TNT thông qua tăng cường nguồn cung nhà, siết chặt hoạt động đầu cơ bất động sản...