Theo các quy định hiện hành khi lập Kế hoạch phát triển nhà ở thì không cần xác lập danh mục các dự án nhà ở, thế nhưng câu chuyện này lại khiến chính quyền TP Hồ Chí Minh lúng túng. Cơ quan chuyên môn là Sở Xây dựng đã tham mưu cho UBND thành phố thực hiện theo đúng tinh thần các văn bản quy phạm pháp luật như Luật Nhà ở 2014, Nghị định 99/2015 quy định không cần xác lập danh mục các dự án nhà ở trong kế hoạch phát triển nhà. Nhưng Sở Tư Pháp lại không cho là như thế mà cần xác lập danh mục các dự án ngay trong kế hoạch phát triển nhà ở.
Theo Sở Tư pháp TP Hồ Chí Minh thì danh mục nhà ở là sự chi tiết hóa một số nội dung của Kế hoạch phát triển nhà ở. Sở Tư pháp nhận thấy quy định pháp luật chưa xác định cụ thể về việc Kế hoạch phát triển nhà ở có ban hành kèm theo danh mục dự án đầu tư xây dựng nhà ở hay không và hiện nay còn có quan điểm áp dụng pháp luật khác nhau giữa các địa phương.
Trả lời về vấn đề này, Bộ Xây dựng khẳng định: Theo quy định tại Khoản 2, Điều 3, Nghị định số 99/2015/NĐ-CP thì nội dung Chương trình phát triển nhà ở của địa phương bao gồm: Thực trạng các loại nhà ở; nhu cầu về nhà ở (số lượng, loại nhà, tổng diện tích sàn xây dựng); nhu cầu về diện tích đất để xây dựng các loại nhà ở, nhu cầu về vốn để đầu tư xây dựng nhà ở; các chỉ tiêu về phát triển nhà ở... quy định tại khoản này không có nội dung về số lượng dự án đầu tư xây dựng nhà ở và danh mục các dự án đầu tư xây dựng nhà ở trên địa bàn.
Bộ Xây dựng trả lời về việc không cần xác lập danh mục dự án trong chương trình kế hoạch phát triển nhà ở trên địa bàn TP Hồ Chí Minh.
Cũng theo quy định tại Khoản 3, Điều 3, Nghị định số 99/2015/NĐ-CP thì nội dung Kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương bao gồm: Số lượng dự án đầu tư xây dựng nhà ở; số lượng nhà ở; tổng diện tích sàn nhà ở cần đầu tư xây dựng tỷ lệ các loại nhà ở (nhà ở riêng lẻ, nhà chung cư) cần đầu tự xây dựng; số lượng diện tích sàn xây dựng nhà ở xã hội cần đầu tư xây dựng; diện tích đất để xây dựng các loại nhà ở; nguồn vốn huy động cho phát triển các loại nhà ở... quy định tại khoản này không có nội dung về danh mục các dự án đầu tư xây dựng nhà ở trên địa bàn.
Đại diện Sở Xây dựng cho biết: Ở đây có sự nhầm lẫn tai hại bởi trong kế hoạch phát triển nhà không thể xác lập danh mục các dự án nhà ở cụ thể. Bởi dự án mới xin chủ trương chấp thuận đầu tư của UBND cấp tỉnh thì không thể có thông tin cụ thể để đưa vào danh mục dự án.
“Việc xem xét để chấp thuận chủ trương, công nhận chủ đầu tư, chấp thuận đầu tư là phải phù hợp với nội dung kế hoạch phát triển nhà chứ không yêu cầu phải có trong danh mục dự án kèm theo. Sau khi được chấp thuận chủ trương thì theo quy định tại điều 19, Luật Nhà ở 2014 UBND cấp tỉnh (thành phố) mới xác lập danh mục dự án để công bố công khai và theo dõi triển khai thực hiện nhằm đảm bảo về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong khu vực.
Đây là 2 việc làm khác nhau tách bạch rõ ràng chứ không thể làm ngược xác lập danh mục dự án rồi mới chấp thuận chủ trương. Điều này không phù hợp với quy định pháp luật và không thực tế bởi dự án mới đang xin chủ trương thì lấy đâu ra thông tin mà đưa vào danh mục? Chẳng lẽ, đăng ký rồi duyệt, rồi mới chấp thuận chủ trương… như vậy lại vô tình tạo ra cơ chế xin cho, phát sinh thêm giấy phép con. Điều này trái với chủ trương của Chính phủ là cắt giảm thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp phát triển”, vị đại diện này cho biết thêm.
Tuy nhiên, mới đây ông Trần Vĩnh Tuyến – Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh lại ký văn bản khẩn yêu cầu Sở Xây dựng phải lập danh mục dự án để làm cơ sở để thực hiện các thủ tục liên quan về chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư cho các dự án trên địa bàn thành phố. Đồng thời hướng dẫn các quận, huyện, Ban Quản lý các khu đô thị mới về trình tự thủ tục đăng ký các dự án phát triển nhà ở vào Kế hoạch phát triển nhà ở hàng năm của thành phố.
Điều này không đúng thực tế và quy định pháp luật, sẽ phát sinh “giấy phép con” trong đầu tư phát triển dự án nhà ở.
Ngày 9/4/2019, ông Trần Trọng Tuấn – Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh ký văn bản gửi UBND thành phố kiến nghị: UBND thành phố xem xét phê duyệt Kế hoạch phát triển nhà ở TP Hồ Chí Minh năm 2019 theo báo cáo Sở đã trình trước đó. Bởi khi xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư không yêu cầu các dự án phải có trong danh mục các dự án nhà ở ban hành kèm theo Kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2016 – 2020.
“Sau khi các dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư (hoặc điều chỉnh) của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định, thì Sở Xây dựng mới có trách nhiệm xác lập danh mục, bổ sung các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn thành phố, để công bố công khai thông tin và theo dõi triển khai thực hiện nhằm đảm bảo đồng bộ, tương ứng với việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, phù hợp với định hướng Chương trình phát triển nhà ở”, công văn của Sở Xây dựng khẳng định.
Quy định pháp luật đã rõ và Bộ Xây dựng cũng đã khẳng định về việc không xác lập danh mục dự án đầu tư khi xây dựng chương trình, Kế hoạch phát triển nhà ở mỗi tỉnh thành, thế nhưng không hiểu vì sao chính quyền TP Hồ Chí Minh vẫn lúng túng khi triển khai thực hiện?