Mặc dù chính quyền TP Hồ Chí Minh đã có nhiều biện pháp chấn chỉnh nhưng tình trạng xây dựng không phép, sai phép vẫn gia tăng. Tìm ra phương cách nhằm ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép đang là nhiệm vụ được đặt lên hàng đầu với các ngành chức năng và lãnh đạo các quận, huyện của thành phố...
Dự án Thảo Ðiền Sapphire (quận 2) buộc phải hoàn thiện hoàn trả hiện trạng ban đầu sau khi xây dựng sai phép.
Theo Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, trong chín tháng năm 2017, thanh tra xây dựng (TTXD) đã phát hiện 2.545 trường hợp vi phạm xây dựng, tăng 355 trường hợp so với cùng kỳ năm 2016, trong đó xây dựng sai phép là 856 trường hợp. Các quận có tình trạng xây dựng sai phép tăng cao như quận 9 (106 trường hợp, tăng 72); quận 7 (85 trường hợp, tăng 50), quận Gò Vấp (62 trường hợp, tăng 32). TTXD cũng phát hiện 1.216 trường hợp xây dựng không phép, tăng 135 trường hợp so với cùng kỳ năm 2016, trong đó nhiều nhất là Củ Chi (281 trường hợp, tăng 180), Cần Giờ (92 trường hợp, tăng 55), quận 9 (61 trường hợp, tăng 40).
Theo Phó Chủ tịch UBND quận 9 Hoàng Minh Tuấn Anh, tình trạng xây dựng không phép tập trung ở các phường có diện tích rộng như Long Phước, Long Trường, Trường Thạnh. Một số trường hợp xây dựng không phép xảy ra trên đất thuộc quy hoạch khu trung tâm hành chính của quận. quy hoạch này kéo dài gần 20 năm, đến lúc người dân sửa chữa nhà không được buộc phải xây mới, dẫn đến xây dựng không phép. Bên cạnh đó, sự gia tăng đột biến của người lao động ngoại tỉnh đã kéo theo nhu cầu lớn về nhà ở.
Phó Chủ tịch UBND huyện Củ Chi Nguyễn Việt Dũng cho biết, tình trạng xây dựng không phép tăng ở năm xã thuộc quy hoạch khu đô thị Tây Bắc Củ Chi. quy hoạch hiện nay là cây xanh, không thể cấp phép xây dựng trong khi nhu cầu xây nhà của người dân là có thật, không cho thì bà con cũng lén xây. Củ Chi cũng là địa phương bị ảnh hưởng bởi cơn sốt đất trong thời gian qua.
Lý giải nguyên nhân dẫn đến tình trạng xây dựng trái phép diễn biến ngày càng phức tạp, Giám đốc Sở Xây dựng Trần Trọng Tuấn cho rằng, theo Luật Thanh tra, lực lượng thanh tra chỉ có ở hai cấp là T.Ư và các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư. Vì vậy, lực lượng TTXD hiện nay trực thuộc Sở Xây dựng, còn ở cấp quận, huyện thì không có bộ máy này nên khó khăn trong công tác quản lý trật tự xây dựng ở cơ sở. Chỉ khi chuyển lực lượng TTXD trực thuộc Sở Xây dựng về các quận, huyện, trở thành cán bộ trật tự đô thị nhưng vẫn bảo đảm chức năng nhiệm vụ về quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn thì việc quản lý sẽ được cải thiện. Bên cạnh đó, cơn sốt đất cũng là nguyên nhân khiến xây dựng trái phép gia tăng. Nhiều gia đình xây nhà không phép để đón đầu hưởng mức bồi thường, hoặc chuyển nhượng bằng giấy viết tay.
Theo các chuyên gia, nhu cầu về nhà ở là có thật và chính đáng của người dân. Trong tình trạng giá bất động sản liên tục leo thang, các dự án nhà ở để phục vụ cho người có thu nhập thấp quá ít, không đáp ứng được yêu cầu cho nên người dân buộc phải chấp nhận rủi ro xây nhà không phép, sai phép để đáp ứng chỗ ở. Do vậy, giải pháp căn cơ và bền vững vẫn là phải thực hiện hiệu quả chính sách về nhà ở cho người thu nhập thấp.
Mới đây, tại buổi làm việc với các địa phương gia tăng tình trạng xây dựng sai phép, không phép, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến cho rằng, muốn hạn chế xây dựng trái phép, trước hết thủ tục cấp phép phải giải quyết tốt, nhanh hơn, ít phiền hà, bớt những thủ tục không cần thiết. Phải có giải pháp xử lý răn đe, nếu cần có thể khởi tố hình sự đối với các trường hợp đầu nậu, lợi dụng kẽ hở của pháp luật để trục lợi, phân lô hạ tầng không hoàn chỉnh, có khi không có hạ tầng để người nghèo mua đất xây nhà không phép. Sở Xây dựng cần áp dụng công nghệ kỹ thuật để quản lý tốt hơn; cần người giỏi để quản lý chứ không cần số lượng. Việc cấp phép xây dựng trực tuyến là một giải pháp hiệu quả để giúp người dân rút ngắn thời gian khi xin phép xây dựng.
Để lập lại trật tự xây dựng, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh yêu cầu bí thư các quận ủy, huyện ủy của thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, nắm chắc tình hình xây dựng không phép, sai phép trên địa bàn để có phương án xử lý theo hướng đồng bộ, quy hoạch đất và thủ tục để nhân dân xây dựng nhà theo nhu cầu, đúng quy hoạch, quy định, ổn định đời sống. Lãnh đạo triển khai thực hiện các giải pháp chấn chỉnh, bảo đảm bám sát quy chế, chương trình, kế hoạch hành động của các cấp đã đề ra nhằm kéo giảm số vụ vi phạm xây dựng trên địa bàn.
Theo Nhân Dân