Toàn cảnh bức tranh nhà ở xã hội

Những thành quả đạt được

Trong vòng 3 năm trở lại đây, cả nước đã hoàn thành đầu tư xây dựng 179 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 71.150 căn hộ, tương đương với khoảng 3,7 triệu m2, tổng mức đầu tư khoảng 25.900 tỷ đồng, bao gồm 97 dự án NOXH cho công nhân khu công nghiệp, 82 dự án NOXH cho người có thu nhập thấp.

Số liệu của Hiệp Bất động sản Tp.HCM cho thấy, riêng tại địa phương này đã có 10.316 đối tượng được vay gói 30.000 tỷ đồng với tổng số tiền được vay là 7.032,3 tỷ đồng (trong đó, có 10.308 cá nhân vay 5.575,4 tỷ đồng và 8 chủ đầu tư dự án NOXH vay 1.456,8 tỷ đồng).

Cũng theo Bộ Xây dựng, đến cuối tháng 10/2016, đã ký hợp đồng cam kết cho vay 32.841 tỷ đồng và đã giải ngân 28.588,7 tỷ đồng (đạt 87,05%). Trong đó, đã giải ngân cho 56.181 hộ, với số tiền là 23.226 tỷ đồng (đạt 84,52% cam kết cho vay); đã ký hợp đồng cam kết cho vay 56.181 hộ với số tiền là 27.480 tỷ đồng; đã cam kết cho vay 51 dự án và giải ngân với số tiền là 5.361 tỷ đồng.

Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay các địa phương trên cả nước đang tiếp tục triển khai 191 dự án, với quy mô xây dựng khoảng hơn 163 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 71.800 tỷ đồng (gồm 121 dự án NOXH cho người có thu nhập thấp và 70 dự án NOXH cho công nhân khu công nghiệp).

Theo Bộ Xây dựng, việc chấm dứt gói tín dụng 30.000 tỷ đã có tác động tiêu cực làm cho người có thu nhập thấp đô thị khó tiếp cận nhà ở và cũng tác động đến phân khúc thị trường nhà ở vừa túi tiền.

Tính đến năm 2020, cả nước cần khoảng 50 triệu m2 NOXH. Ảnh: Dũng Minh

Nhu cầu chưa hết
Trong giai đoạn khó khăn của thị trường địa ốc, việc thực hiện gói hỗ trợ tín dụng NOXH đã góp phần tháo gỡ khó khăn, giúp thị trường hồi phục tích cực. Nhưng đang có một loạt vướng mắc khi triển khai chương trình này.

Đơn cử, một số chương trình hỗ trợ nhà ở triển khai chậm so với kế hoạch ban đầu, chẳng hạn như chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công, chương trình hỗ trợ nhà ở cho các hộ nghèo khu vực nông thôn giai đoạn 2...

Việc phát triển NOXH cho người nghèo, người thu nhập thấp khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp chưa đáp ứng nhu cầu và chưa đạt chỉ tiêu đã đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia. Tính đến quý IV/2016, mới hoàn thành việc đầu tư xây dựng 179 dự án NOXH tại khu vực đô thị và khu công nghiệp (tương đương 71.150 căn hộ). Đến thời điểm hiện tại, mới giải quyết được khoảng 28% so với chỉ tiêu số lượng NOXH tại đô thị và khu công nghiệp đến năm 2020 đã đề ra tại Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia (khoảng 250.000 căn hộ).

Về nhu cầu NOXH cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị, theo tổng hợp báo cáo của các địa phương đến năm 2020, sẽ cần khoảng 1 triệu căn hộ (tương đương với khoảng 50 triệu m2). Những địa phương có nhu cầu NOXH lớn là Hà Nội khoảng 110.000 căn; Tp.HCM 134.000 căn; Đồng Nai 36.700 căn; Bình Dương 41.250 căn; Đà Nẵng 11.500 căn;…

Khảo sát mới đây nhất về nhu cầu nhà ở thu nhập thấp đến năm 2020 của UBND TP. Hà Nội nhằm điều chỉnh theo quy hoạch Chương trình phát triển Nhà ở Thành phố do Thủ tướng phê duyệt cho thấy, nhu cầu thực tế về NOXH đến năm 2020 tăng gần 50% so với Chương trình phát triển nhà ở Thành phố đặt ra. Để giải quyết tình trạng này, TP. Hà Nội đã lên kế hoạch dài hạn giai đoạn 2016-2020 dựa trên nhu cầu thực tế về NOXH là 6.023.000m2, tăng gần 50% so với dự kiến (4.023.000m2).

Chị Lan An, thuộc diện người có thu nhập thấp và đã nhiều lần làm hồ sơ mua nhà theo gói chính sách NOXH chia sẻ: “Gia đình tôi thuộc diện người nhập cư, có thu nhập thấp, không có nhà ở cố định, đã làm hồ sơ nhiều lần mà vẫn chưa được. Tôi không phải là trường hợp duy nhất, mấy anh chị ở cùng cơ quan cũng đang có nhu cầu về gói NOXH này mà vẫn chưa tiếp cận được”.

Ngoài ra, một số địa phương chưa quan tâm đúng mức đến phát triển NOXH, chẳng hạn: Chưa đưa chỉ tiêu phát triển NOXH vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm theo quy định của pháp luật; trong quy hoạch đô thị, khu công nghiệp chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NOXH, cũng chưa thực hiện nghiêm quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển NOXH, dẫn đến thiếu quỹ đất sạch để triển khai các dự án NOXH.

Bộ Xây dựng cũng lưu ý, nguồn vốn đầu tư phát triển nhà ở chưa đa dạng và còn hạn chế; thiếu các định chế tài chính tham gia hỗ trợ vốn cho phát triển nhà ở, nhất là hỗ trợ cho người thu nhập thấp, người nghèo vay để mua, thuê NOXH hoặc cho các doanh nghiệp vay để đầu tư xây dựng NOXH (chẳng hạn: Quỹ phát triển nhà ở, Quỹ đầu tư bất động sản, Ngân hàng tiết kiệm nhà ở…). Từ đây, việc huy động vốn, đặc biệt là vốn trung hạn và dài hạn cho phát triển NOXH gặp nhiều khó khăn.      

Theo Đầu tư chứng khoán