Nhà ở xã hội: Món hàng để chủ đầu tư trục lợi

Do nhu cầu nhiều nhưng cung ít nên một số chủ đầu tư đã bán dự án nhà ở xã hội (NƠXH) với giá nhà thương mại. Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM - cho rằng, việc các chủ đầu tư NƠXH được hưởng nhiều ưu đãi về thuế, miễn tiền sử dụng đất nên giá thành thấp. Bởi vậy, việc chủ đầu tư bán giá thành ngang nhà thương mại thì chủ đầu tư đã bỏ túi khoản tiền chênh về giá thành.

Dự án NƠXH bán giá thương mại, sai đối tượng

Dự án The Western Capital (116 - Lý Chiêu Hoàng, quận 6, TPHCM) do Cty TNHH Quản lý Bất động sản Hoàng Phúc làm chủ đầu tư, có tổng diện tích 18.486m2, được UBND TPHCM chấp thuận đầu tư năm 2015. Dự án được chia làm 2 khu: Khu thương mại có tổng diện tích 11.086m2, xây 3 block chung cư cao 25 - 36 tầng với 1.238 căn hộ; khu còn lại làm NƠXH, có tổng diện tích 7.400m2, gồm 12 tầng với 390 căn hộ. Thay vì phải đóng tiền sử dụng đất như các dự án khác, chủ đầu tư dự án này được UBND TPHCM xác định nghĩa vụ tài chính theo hình thức khấu trừ tài sản, vì là dự án NƠXH. Hạng mục NƠXH sẽ được thực hiện theo Nghị định 188/2013/NĐ-CP, với chi phí đầu tư thực tế sẽ được kiểm toán sau khi công trình nhà ở xã hội hoàn thành. Phần diện tích nhà ở thương mại sẽ được tính sau khi chủ đầu tư hoàn thành hạng mục NƠXH. Có nghĩa là, các hạng mục NƠXH của dự án này phải được hoàn thành để làm cơ sở tính chi phí xây dựng dự án, sau đó, chủ đầu tư mới được phép bán ra thị trường. Tuy nhiên, thời gian qua, chủ đầu tư này đã quảng cáo trên các trang mạng về việc chào bán dự án NƠXH tiềm năng nhất quận 6 với giá chỉ 1,1 tỉ đồng/căn 45m2, dù chưa được cơ quan chức năng duyệt giá bán…

Trước sự việc này, vào cuối tháng 2.2019, UBND TPHCM đã có văn bản 199/UBND yêu cầu chủ đầu tư Dự án The Western Capital không được huy động vốn quá 50% sản phẩm nhà ở thương mại và chỉ được quản lý, khai thác 180 căn hộ nhà ở xã hội tại dự án này. Sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính đối với khu nhà ở thương mại hoặc đã bàn giao quỹ nhà ở xã hội cho Nhà nước theo quy định, chủ đầu tư mới được xem xét, chấp thuận huy động vốn đối với số nhà ở thương mại còn lại của dự án.

Trường hợp khác là Dự án NƠXH Khu dân cư Bắc Vĩnh Hải (tỉnh Khánh Hòa) do Cty Địa ốc Hoàng Quân làm chủ đầu tư. Kết quả thanh tra dự án này cho thấy, bán không đúng đối tượng, trong đó có cả người nước ngoài. “Việc Công ty Hoàng Quân bán NƠXH với giá thương mại cho người nước ngoài là không đúng quy định của Chính phủ. Dù Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa đã trả lời Cty về tổ chức, cá nhân nước ngoài không được mua, thuê căn hộ chung cư tại Dự án Nhà ở xã hội Bắc Vĩnh Hải, nhưng Cty vẫn bán cho các đối tượng này”, kết luận thanh tra do UBND tỉnh Khánh Hòa nêu rõ.

Núp bóng NƠXH để trục lợi

Trao đổi với PV Lao Động, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp Hội Bất động sản TPHCM - cho rằng, chính vì nguồn cung ít nên một số chủ đầu tư dựa vào mác NƠXH để trục lợi. Ông Châu phân tích, NƠXH đắt tương đương với nhà ở thương mại là không hợp lý bởi vì bản thân NƠXH đã được miễn tiền sử dụng đất, được giảm thuế VAT còn 5%, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống 10%. Đó là những ưu đãi chưa nói nếu doanh nghiệp vay được tín dụng ưu đãi lại có ưu đãi tiếp. “Điều này cho một số doanh nghiệp thực hiện dự án dưới danh nghĩa NƠXH nhưng thực chất là nhà ở thương mại” - ông Châu nói.

Trong khi đó, cảnh báo về rủi ro NƠXH bán sai đối tượng, LS Bùi Sinh Quyền - Trưởng Văn phòng Luật sư Phúc Thọ - phân tích, do nhu cầu NƠXH là lớn, trong khi nguồn cung có phần hạn chế, nhất là đối với những dự án NƠXH có hạ tầng tốt làm nảy sinh tâm lý sốt ruột, nôn nóng muốn thuê, mua. Chính tâm lý này của khách hàng đã tạo điều kiện cho chủ đầu tư ra các chiêu trò để trục lợi. Cũng theo ông Quyền, bán sai đối tượng NƠXH nếu xảy ra tranh chấp hoặc quá trình sử dụng nhà có vấn đề gì thì người mua hoàn toàn gánh chịu rủi ro. “Nếu ai đó kiện người bán hoặc cơ quan liên quan thì không có cơ sở pháp lý, pháp luật để bảo vệ quyền lợi của người mua nhà” - LS Quyền nói.