Lập, điều chỉnh quy hoạch: Xin ý kiến cộng đồng rồi làm lơ!

Lấy ý kiến cho đủ thủ tục
Khảo sát tại nhiều phường xã, quận huyện để làm rõ thực trạng này, PV ghi nhận tại phường Thanh Xuân Trung (quận Thanh Xuân), nơi chỉ trong vài năm vừa qua đã có cả chục dự án cao ốc được cấp phép, hệ thống hạ tầng nơi đây đã trong tình trạng xuống cấp. Đại diện lãnh đạo UBND phường cho biết, đồ án quy hoạch nào cũng tổ chức lấy ý kiến của cộng đồng nhưng chỉ là ghi nhận các ý kiến góp ý còn tiếp thu, giải trình ra sao thì không có.

Vị cán bộ nói: “Gọi là ý kiến cộng đồng nhưng thực chất chỉ có tổ trưởng dân phố, bí thư chi bộ được mời có tính chất đại diện thôi. Điều đáng nói là tại các hội nghị góp ý đó, người dân đề nghị đẩy nhanh tiến độ xây dựng đường, giảm tình trạng tắc nghẽn; tăng cường hạ tầng xã hội, thoát nước… thì đến nay dù nhà cao tầng đã đua nhau mọc lên nhưng hạ tầng đầu tư rất chậm”.

Đại diện UBND phường Nhân Chính cho biết, có dự án khi lấy ý kiến cộng đồng dù người dân phản đối nhưng sau đó, dự án vẫn cấp phép, vẫn được xây nhà cao tầng. Vị đại diện UBND phường cho hay: “Sẽ khó hình dung tình cảnh ở khu vực Lê Văn Lương trong nay mai. Tất cả các ô đất dọc hai bên đường đều là nhà cao tầng. Thậm chí, các ô đất trước đây dự kiến làm bãi đỗ xe, hạ tầng công cộng thì nay đã chuyển thành nhà cao tầng. Chúng tôi lo nhất mỗi lần điều chỉnh quy hoạch thì các dự án chung cư đều nâng tầng, có dự án như tòa tháp ở ngã tư Lê Văn Lương - Hoàng Đạo Thuý điều chỉnh quy hoạch 4 lần giờ là tòa hỗn hợp cao 36 tầng”.

Phó chủ tịch phường Thượng Đình (Thanh Xuân), bà Vũ Thị Hồng Hạnh cho hay, từ nhiều năm nay, kể cả thời chưa xây chung cư cao tầng cũng không có quỹ đất nào để dành xây dựng trường công. Trả lời câu hỏi của PV: khi lập quy hoạch xây hàng loạt các khu cao tầng như “Cao - Xà - Lá” trên địa bàn có hỏi ý kiến người dân không?, bà Hạnh cho hay: “Không, hỏi gì ý kiến người dân. Có thuộc của dân đâu mà hỏi ý kiến”. Bà Hạnh cho rằng việc xây dựng các toà cao ốc không phụ thuộc vào ý kiến của người dân.

Các tòa cao ốc trên đường Lê Văn Lương, Hà Nội (Ảnh: Hồng Vĩnh)

Hay dự án Discovery Complex 302 Cầu Giấy cũng lần lượt được điều chỉnh nâng từ 30 tầng lên thành 50 tầng, rồi lên 54 tầng vào năm 2013. Tại cuộc họp lấy ý kiến cộng đồng, đại diện nhiều tổ dân phố kiến nghị không nâng thêm tầng nhưng thực tế, toà cao ốc vẫn được cấp phép xây thêm.

Một ví dụ khác gần đây nhất là dự án chung cư xây dựng trên phần đất thuộc sở hữu của Công ty CP Dệt Minh Khai số 423 Minh Khai. Khi chủ đầu tư khoan thăm dò, một số hộ dân liền kề đã gửi đơn lên UBND phường Vĩnh Tuy phản đối, bởi việc khoan thăm dò đã gây lún, nứt đe dọa sự an toàn của các hộ liền kề. UBND phường Vĩnh Tuy sau đó đã phải tổ chức nhiều cuộc họp để giải quyết.

Tuy nhiên, tháng 6/2016, tại cuộc họp lấy ý kiến của cộng đồng dân cư về việc cấp giấy phép quy hoạch do UBND phường Vĩnh Tuy tổ chức, danh sách 6 đại diện được mời ra họp chỉ gồm đại diện Ban công tác mặt trận khu dân cư, Bí thư Chi bộ số 7, 10, 11 cùng làm việc với 11 cán bộ phụ trách các mảng của UBND phường Vĩnh Tuy. Theo đó, kết quả cuộc họp đều thống nhất đồng ý cho chủ đầu tư triển khai dự án, đồng thời, ý kiến đề xuất chỉ gói gọn trong việc đảm bảo môi trường khi xây dựng, chặt hạ cây cho an toàn…

“Tiếp thu hay không có ai biết?”
Nguyên Giám đốc Sở QHKT Hà Nội, ông Đào Ngọc Nghiêm khẳng định, việc thực hiện lấy ý kiến cộng đồng còn rất hình thức. Quy định chỉ nêu là lấy ý kiến của cộng đồng nhưng không quy định phải lấy ý kiến những ai. Ông Đào Ngọc Nghiêm nêu vấn đề: “Có những tài liệu cho rằng, lấy ý kiến của những người có liên quan đến quy hoạch, vậy tôi xin hỏi thế nào là liên quan? Cộng đồng đây không nên hiểu chỉ có người dân mà phải có cả các tổ chức, thế thì anh đã có cơ chế tổ chức lấy ý kiến chưa?”.

Cũng theo ông Nghiêm, hiện nay vẫn chưa được có một văn bản nào thể chế hóa khái niệm cộng đồng trong lấy ý kiến quy hoạch. Về quy trình, người ta đóng góp ý kiến thì phải có giải trình. Hiện nay, khi lấy ý kiến xong chỉ nói “cám ơn” mà không phân tích, trả lời người dân. Tồn tại thứ hai là ý kiến đóng góp không biết có được tiếp thu hay không. Nhiều quy hoạch mời các tổ chức xã hội đến đóng góp nhưng không biết tiếp thu ra sao.

Tồn tại thứ ba là các phương án lấy ý kiến không rõ ràng. Lúc thì trưng bày triển lãm lấy phiếu ý kiến đóng góp, lúc thì đưa lên trang mạng để người dân tham gia, lúc thì chỉ là tổ chức rồi để cho các tổ chức, chuyên gia nào nhiệt tình thì đóng góp, lúc thì lấy ý kiến thông qua hội đồng nhân dân các cấp. Cần quy định rõ cấp độ nào thì lấy ý kiến tổ trưởng dân phố hay người dân, tổng thể dân cư, cấp độ nào thì lấy ý kiến HĐND. Chẳng hạn, quy hoạch chung thì phải lấy ý kiến của đại diện cộng đồng dân cư do người dân bầu ra và lấy ý kiến của hội đồng vùng đô thị. Còn trực tiếp ở khu vực, dự án cụ thể phải lấy ý kiến của dân.

Theo Tiền phong Online