Không để thất thoát “đất vàng”

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo nghị định mới về chuyển doanh nghiệp nhà nước (DNNN) thành công ty cổ phần (thay thế Nghị định 59/2011, Nghị định số 189/2013 và Nghị định số 116/2015). Trong đó, nội dung được chú ý là “Xử lý đất đai và xác định giá trị quyền sử dụng đất trong giá trị DN cổ phần hóa; xử lý các vấn đề về tài chính trước và trong quá trình cổ phần hóa được tăng cường bảo đảm ngăn chặn thất thoát vốn và tài sản nhà nước”.

Dự thảo tiếp tục hướng dẫn việc xác định giá đất cụ thể (cả thuê và giao) theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Theo đó, căn cứ giá đất cụ thể do UBND tỉnh, TP trực thuộc trung ương công bố, DN có trách nhiệm tính vào giá trị DN và nộp ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật về đất đai.

Một lãnh đạo Cục Tài chính doanh nghiệp - Bộ Tài chính cho biết dự thảo nghị định đã quy định rõ công ty cổ phần được chuyển đổi từ DNNN phải thực hiện quản lý và sử dụng đất của DN theo đúng mục đích, đúng phương án sử dụng của toàn bộ diện tích đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; trường hợp công ty cổ phần được cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất và thực hiện các nghĩa vụ với nhà nước theo giá thị trường tại thời điểm chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Khu “đất vàng” số 23 Lê Duẩn, quận 1, TP HCM (trụ sở cũ của Công ty XSKT TP HCM) mới được bán đấu giá đến 1.430 tỉ đồng so với giá khởi điểm là 558 tỉ đồng Ảnh: Tấn Thạnh

TS Lê Đạt Chí, Phó trưởng Khoa Tài chính Trường ĐH Kinh tế TP HCM, cho rằng chuyện đấu giá đất đai của DNNN có nhiều vấn đề phải bàn tính. Thực tế, tài sản của DNNN chưa cổ phần hóa phần lớn là đất. Nếu không có tài sản này thì sẽ không hấp dẫn nhà đầu tư. Tuy nhiên, đất này nếu để mãi ở DNNN mà không cổ phần hóa thì vẫn không thể là “đất vàng”. Nó chỉ thành “đất vàng” khi có tiền của các tổ chức tư nhân trong và ngoài nước đầu tư vào. Chưa kể, nhiều DNNN có công ty con đã liên doanh với các công ty khác nên rất khó tách phần đất ra để định giá mà phải định giá thông qua giá trị sổ sách. “Đó cũng là khe hở có thể gây thất thoát tài sản nhà nước nhưng không dễ quản lý” - TS Chí nhận định.

Chuyện cổ phần hóa Hãng Phim truyện Việt Nam gần đây với nhiều lùm xùm là một ví dụ: thương hiệu gần 60 năm của hãng được xác định bằng 0; hàng ngàn m2 đất tại các vị trí đắc địa không được tính vào giá trị DN (gồm trụ sở hãng phim đặt tại số 4 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội có diện tích sử dụng gần 5.500 m2; hơn 900 m2 đất có địa chỉ trên phố Hoàng Hoa Thám, quận Ba Đình, Hà Nội làm khu chứa đạo cụ; đoàn xe và quản lý khu đất rộng 6.382 m2 tại Đông Anh, Hà Nội; hơn 1.200 m2 tại khu đất số 6, Thái Văn Lung, phường Bến Nghé, TP HCM làm trường quay phim)… Thực tế này gây bức xúc giới nghệ sĩ điện ảnh kỳ cựu.

Ông Nguyễn Văn Đực, Phó Tổng Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, cho rằng có thể nói tham nhũng về đất đai là rất lớn, nhất là các loại “đất vàng”, “đất kim cương” của nhà nước được bán chỉ định hay đưa vào cổ phần. Trước đây, đất được định giá theo khung quy định là sai nghiêm trọng vì chỉ bằng 20%-30% giá thị trường. Giá này còn tùy thuộc đất được sử dụng vào mục đích gì, xây bao nhiêu, nếu hệ số sử dụng đất cao thì rất lợi. Khi giao đất là thương mại 10 tầng thường sẽ có giá thấp hơn nhiều lần so với đất là căn hộ 30 tầng, thế là DN tiếp tục chạy quy hoạch được xây cao để cho lãi lớn thêm. “Theo tôi, không nên cổ phần hóa đất mà chỉ cho thuê. Nhà nước sẽ ra chỉ tiêu quy hoạch khu đất này, hệ số sử dụng đất tầng cao và mục đích, sau đó đấu giá công khai. Điều này tránh cổ phần hóa đất và bán chỉ định. Bài học về khu đất số 23 Lê Duẩn (quận 1, TP HCM) còn đó, đấu giá cao hơn nhiều lần giá khởi điểm. Vì vậy, chúng tôi ủng hộ chủ trương này của nhà nước” - ông Đực nói.

Theo Người Lao Động