Gỡ điểm nghẽn đất đai

Theo kế hoạch đề ra, năm 2019 sẽ phải cổ phần hóa 18 doanh nghiệp (DN) song đến thời điểm hiện tại chưa DN nào được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Gỡ điểm nghẽn đất đai được xem là trọng yếu để đẩy nhanh quá trình này.

Nhiều doanh nghiệp đang giải quyết vấn đề đất đai trước khi cổ phần hóa.

Chậm vì… đất đai

Không quá khó để kể tên nhiều DN chậm trễ trong quá trình cổ phần hóa (CPH), đó là EVNGenco 1 của EVN, hay Ngân hàng NNPTNT Việt Nam (Agribank)… Điểm chung của việc khó khăn trong quá trình CPH này là việc phải sắp xếp, xử lý lượng nhà, đất quá lớn, phân bố ở nhiều địa phương.

Theo yêu cầu mà Chính phủ đặt ra trong quá trình CPH, không được làm thất thoát vốn nhà nước. Nhất là sau những thương vụ đất vàng bị thâu tóm, đưa ra yêu cầu định giá đất đai chuẩn với giá thị trường là cần thiết. Thế nhưng, trong quá trình CPH, chốt giá đất cụ thể tại vị trí DN có diện tích đất được giao không hề đơn giản. Lý do là để đưa ra quyết định phê duyệt giá đất, ngoài căn cứ vào bảng giá đất do UBND cấp tỉnh phê duyệt hàng năm, quan trọng hơn là phải căn cứ vào giá thực tế chuyển nhượng tại các lô đất có cùng vị trí đất của DN.

Để hoàn thành công tác CPH theo đúng kế hoạch đề ra trong giai đoạn 2019 – 2020, ngay những ngày đầu năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-TTg trong đó đưa ra giải pháp khẩn trương hoàn thành phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo đúng quy định, cụ thể: Các bộ, ngành, địa phương phải chỉ đạo các Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty nhà nước, DN nhà nước và các cơ quan liên quan khẩn trương lập phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo đúng quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ quy định về sắp xếp lại, xử lý tài sản công.

Theo quy định phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất có thẩm quyền phê duyệt là Thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ Tài chính (đối với nhà, đất của DN thuộc Trung ương) và UBND cấp tỉnh (đối với nhà, đất của DN thuộc địa phương) và theo quy trình cụ thể tại pháp luật về sắp xếp lại, xử lý nhà, đất.

Phương án sắp xếp nhà, đất của các Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty nhà nước, DN nhà nước trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định trên bao gồm cả toàn bộ diện tích đất các DN có vốn chi phối của DN nhà nước chưa được sắp xếp theo quy định của Luật Đất đai, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và Văn bản hướng dẫn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Xử lý nhà, đất theo đúng quy định

Trong hồ sơ chuẩn bị cho công tác CPH báo cáo cơ quan đại diện, chủ sở hữu phải có phương án sử dụng toàn bộ diện tích đất đang quản lý, sử dụng (tập hợp các đề xuất về hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà, đất) được cấp có thẩm quyền phê duyệt nêu trên.

Tiếp đó, sau khi lựa chọn thời điểm xác định giá trị DN CPH theo quy định, căn cứ phương án sắp xếp nhà, đất đã được duyệt, nhu cầu sử dụng đất để cho DN sử dụng sau khi CPH và thời điểm xác định giá trị DN, Ban Chỉ đạo CPH tại DN chỉ đạo Tổ giúp việc phối hợp cùng DN chuẩn bị hồ sơ, tài liệu liên quan gửi đến từng UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nơi DN có diện tích đất đang quản lý, sử dụng) đề nghị có ý kiến đối với toàn bộ diện tích đất DN sẽ tiếp tục sử dụng sau CPH và giá đất cụ thể làm cơ sở xác định giá trị DN theo quy định tại Điều 30 Nghị định số 126/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ.

Mặt khác, đối với các DN đã CPH, cơ quan đại diện chủ sở hữu chỉ đạo người đại diện phần vốn đôn đốc các doanh nghiệp đã cổ phần hóa thực hiện đăng ký giao dịch hoặc niêm yết (nếu đủ điều kiện) trên thị trường chứng khoán theo quy định. Ủy ban chứng khoán Nhà nước tổng hợp, rà soát, công bố công khai danh sách các doanh nghiệp có đủ điều kiện nhưng chưa thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán và tổ chức xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.

Các bộ, ngành, địa phương, DN nhà nước chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm và tổ chức bãi nhiệm, miễn nhiệm, thay thế người đại diện vốn đã không thực hiện nghiêm quy định của pháp luật và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc thực hiện đăng ký giao dịch hoặc niêm yết (nếu đủ điều kiện) trên thị trường chứng khoán đối với các DN đã CPH.

Đối với các DN đã CPH và chuyển sang hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần, đề nghị thực hiện quyết toán công tác cổ phần hóa và xác định số phải nộp về Quỹ (nếu có), trường hợp không đảm bảo thời gian thì phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải trình rõ nguyên nhân và chịu trách nhiệm về sự chậm trễ này.

* Trong thời hạn 30 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nơi DN có diện tích đất đang quản lý, sử dụng) phải có ý kiến chính thức đối với toàn bộ diện tích đất DN sẽ tiếp tục sử dụng sau CPH và giá đất cụ thể theo quy định của pháp luật về đất đai để làm cơ sở cho việc xác định giá trị DN theo quy định tại khoản 6 Điều 30 Nghị định số 126/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ.