Giao dịch ngầm NOXH: Cuộc chơi không người lái?

“Chạy” nhà qua một cuộc điện thoại?

Trong vai người mua NOXH, để được tư vấn, phóng viên đã liên hệ với số điện thoại 0987643XXX rao bán NOXH Kiến Hưng Lucky House (Hà Đông). Đầu dây tên M. nhận là nhân viên hỗ trợ chạy thủ tục hồ sơ bên ngoài cho chủ đầu tư (Vinaconex 21). “Cò” này cam kết: “Muốn mua NOXH ở bất cứ dự án nào mà không liên đới với thị trường “ngách” thì 90% hồ sơ sẽ “bật”. Chỉ với một cuộc điện thoại của em cho “tay trong” chủ đầu tư thì đảm bảo 100% mua được căn hộ đúng căn - tầng đã chọn. Hồ sơ của gia đình chị sẽ có những kí hiệu riêng trước khi đến tay chủ đầu tư”. M. nói ngắn gọn “không cần” khi phóng viên hỏi về tiền đặt cọc để giữ chỗ. Theo M., để giao dịch thành công thì tin nhau là chính. Đa phần các gia đình chỉ cần một khoản cảm ơn nhỏ cho chủ đầu tư (40 triệu đồng) là yên tâm nhận nhà.

Phóng viên phát hiện “muôn hình, vạn trạng” mánh lới bán buôn NOXH khi lần theo những thông tin trên mạng. Ngoài hình thức qua “cò”, các dịch vụ chạy suất NOXH từ A - Z cũng hoạt động rầm rộ. Theo địa chỉ trên mạng là Công ty CP Đầu tư và Phát triển số 1 Thủ Đô tại Phòng 402 tòa nhà CC2 Khu đô thị Bắc Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội), khi phóng viên ngỏ ý mua căn hộ giá dưới 1 tỷ đồng ở Hà Nội, nữ nhân viên tên N.K đã đưa ra danh sách hơn 30 dự án đang triển khai mở bán…

Nhà ở xã hội tại phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm. Ảnh: Công Hùng

N.K nhanh nhảu: “Những căn hộ NOXH này đều do chính chủ nhờ bán lại qua chỗ bọn em nên chị yên tâm tuyệt đối”. N.K ra giá “chênh 100 triệu đồng” (gồm vào tên chính thức) và cam kết không phải bốc thăm khi phóng viên quyết định chọn dự án NOXH tại 987 Tam Trinh (Hoàng Mai) đang “hot”.

N.K khẳng định: “Cuối tháng 4 này, chủ đầu tư mới chính thức ký hợp đồng mua bán cho các căn hộ đã bốc thăm đợt 1 và chị được vào tên luôn. Giá gốc chỉ 15 triệu đồng/m2 cho dự án NOXH duy nhất trên thị trường rộng 70m2 với 3 phòng ngủ. Chị yên tâm, công ty em địa chỉ ở đây, không ai lừa đảo hết. Chị đặt cọc 20 triệu đồng, lúc nào ký hợp đồng mới phải trả hết số còn lại”. N.K tư vấn thêm, nếu không muốn vào tên đợt 1 thì đợt 2 tham gia bốc thăm. Đã đóng tiền chênh thì thế nào cũng bốc trúng.

Nhân viên này còn nhiệt tình: “Để thông suốt, nếu gia đình có nhu cầu, công ty em cũng sẽ chạy từ A - Z: tạm trú KT3, sổ hộ khẩu hay dấu xác nhận đi làm (nếu chưa có công việc). Chi phí phát sinh thêm khoảng 5 triệu đồng”. Như vậy, để sở hữu một căn hộ NOXH thông qua dịch vụ, tổng chi phí phóng viên phải bỏ ra là hơn 100 triệu đồng. Đặc biệt, số tiền trao chênh không theo nguyên tắc “không làm biên nhận”.

… như chưa bị cấm
Khi cơ quan chức năng kiểm tra, phần lớn các trường hợp đều “đúng quy định, xét duyệt mua nhà đúng quy trình”, còn việc xử lý hành vi trục lợi chỉ…“trên đầu ngón tay”. Trong khoảng 10.000 căn hộ NOXH được hoàn thành và đưa vào sử dụng, chỉ vỏn vẹn vài trường hợp vi phạm về quy định mua bán được phát hiện và thu hồi. Đây là vấn đề mới phát sinh, chưa có tiền lệ và có thể nói rằng pháp luật về vấn đề này còn bất cập.

GS.TSKH Đặng Hùng Võ cho biết, cơ chế lỏng lẻo là nguyên nhân dẫn đến việc phát hiện vi phạm nhiều nhưng xử lý chẳng được bao nhiêu. Nếu có sai phạm thì quy định hiện chỉ dừng lại ở việc phát hiện và thu hồi (trả lại tiền cho người mua NOXH) nên không đủ sức răn đe. Vì thế, để trả lại sự công bằng và tạo niềm tin cho chính sách an sinh xã hội, cần phải có chế tài phạt hành chính, thậm chí thu hồi (không hoàn tiền).

GS.TSKH Đặng Hùng Võ nói: “Tôi thấy lạ. Bây giờ nhà ở thương mại giá bình dân khá nhiều, giá cũng không cao hơn NOXH nhiều, khách hàng có nhiều lựa chọn. Nhưng họ vẫn sẵn sàng bỏ ra 100 triệu để mua “chui” NOXH. Với số tiền “môi giới” này, giá nhà đã đội lên vài giá, trong khi mua bán kiểu này tiềm ẩn không ít rủi ro".

Về vấn đề này, Trưởng Văn phòng Luật sư Phúc Thọ, luật sư Bùi Sinh Quyền cho rằng, trong mẫu hợp đồng mua bán, thuê mua cần bổ sung điều khoản phạt vi phạm hợp đồng, bổ sung vào Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009 các quy định cụ thể về xử phạt vi phạm hành chính với các hành vi bán, cho thuê, cho thuê lại trái phép, các hành vi gian dối của tổ chức, cá nhân khi lập hồ sơ, xác nhận đối tượng, điều kiện mua nhà ở thu nhập thấp.

Bên cạnh đó, cần bổ sung các quy định về quyền huỷ bỏ hợp đồng mua, thuê, thuê mua nhà ở thu nhập thấp trong Nghị định số 71/2010/NĐ-CP, Luật Nhà ở, Thông tư số 36/2009/TT-BXD hướng dẫn việc bán, cho thuê, cho thuê mua, quản lý sử dụng nhà ở thu nhập thấp và trong mẫu hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở thu nhập thấp ban hành kèm theo Thông tư này.

Theo Kinh tế & Đô thị Online