Đề xuất vay vốn ODA đầu tư 2 dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội

Thực hiện dự án cấp thiết

Theo Quy hoạch giao thông vận tải Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt, mạng lưới đường sắt đô thị của thủ đô sẽ có 9 tuyến. Ngoài tuyến số 2A Cát Linh - Hà Đông sắp được hoàn thành, 2 tuyến số 2 Nội Bài - Nam Thăng Long - Bờ Hồ - Đại Cồ Việt - Thượng Đình và số 3 Trôi - Nhổn - Ga Hà Nội - Hoàng Mai được xem là cấp thiết hơn cả.

Đoạn tuyến 2.2 Trần Hưng Đạo - Thượng Đình là một hợp phần quan trọng của toàn tuyến đường sắt đô thị số 2. Theo quy hoạch, sau khi hoàn thiện, tuyến số 2 sẽ kết nối 3 khu vực tập trung dân cư lớn của Hà Nội là: khu đô thị (KĐT) cổ, cũ; KĐT mới phía Bắc sông Hồng kết nối với sân bay quốc tế Nội Bài và KĐT mới phía Nam sông Hồng đến Thượng Đình. Dự kiến, đến năm 2020, tuyến này sẽ thu hút khoảng 714.000 lượt hành khách/ngày và đến năm 2040 sẽ tăng lên 1,7 triệu lượt hành khách/ngày.

Một nhà ga nằm trong dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông
đang được hoàn thiện. Ảnh: Phạm Hùng

Tuyến đường sắt đô thị số 3 kết nối trục hành lang phía Tây với trung tâm thành phố, liên thông sang khu vực phía Nam. Tuyến số 3 gồm 2 phân đoạn là: 3.1 Nhổn - Ga Hà Nội và 3.2 Ga Hà Nội - Hoàng Mai. Dự báo, trục giao thông này sẽ có lưu lượng hành khách rất lớn, đến năm 2020, tuyến số 3 có thể đạt 488.000 lượt hành khách/ngày. Hiện, đoạn tuyến 3.1 đang được gấp rút thi công; việc tiếp tục xây dựng đoạn tuyến 3.2 có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn chỉnh tuyến số 3. Hơn nữa, đó còn là cơ sở để kết nối tuyến số 3 với tuyến số 2 tại Ga Hàng Bài; gắn kết mạng lưới đường sắt đô thị Hà Nội trong giai đoạn đầu, đáp ứng nhu cầu vận tải công cộng cho đô thị trung tâm.

Lãnh đạo UBND TP. Hà Nội đánh giá, việc đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2 và số 3 là cấp thiết, đóng góp tích cực vào sự phát triển của mạng lưới giao thông thành phố nói chung và mạng lưới giao thông công cộng nói riêng.

Cần ưu tiên tài chính

Theo tính toán, tổng mức đầu tư đoạn tuyến đường sắt đô thị số 2.2 Trần Hưng Đạo - Thượng Đình là 177,260 tỷ Yen (tương đương khoảng 34.743 tỷ đồng); trong đó vốn vay ODA của Nhật Bản là 146 tỷ Yen, còn lại là vốn đối ứng trong nước. Thủ tướng đã chỉ đạo UBND TP. Hà Nội phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan đàm phán với phía Nhật Bản và các đối tác về việc tiếp tục vay vốn đầu tư để toàn tuyến số 2 theo văn bản số 108/TTg - KTN ngày 12/12/2016.

Tổng mức đầu tư đoạn tuyến đường sắt đô thị số 3.2 Ga Hà Nội - Hoàng Mai là 1,225 tỷ USD (tương đương hơn 27.685 tỷ đồng); trong đó, 1,075 tỷ USD là vốn vay nước ngoài. ADB đã tài trợ và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận danh mục tài trợ giai đoạn thực hiện Dự án Hỗ trợ kỹ thuật lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, đoạn tuyến đường sắt đô thị 3.2. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Đầu tư công, đoạn tuyến 3.2 thuộc dự án quan trọng quốc gia nên phải trình Chính phủ báo cáo Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư.

ADB cũng tài trợ thực hiện đoạn tuyến 3.1 Nhổn - Ga Hà Nội đang được thi công. Năm 2016, ADB đã cam kết sẽ tài trợ 450 triệu USD cho đoạn tuyến 3.2 vào năm tài khóa 2020 và mức tài trợ tối đa cho dự án này vẫn chưa được xác định cụ thể. Theo lãnh đạo UBND TP. Hà Nội: "Đề xuất sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ ADB (và các nhà tài trợ khác) đối với dự án tuyến đường sắt đô thị số 3, đoạn Ga Hà Nội - Hoàng Mai là phù hợp với các cam kết và định hướng của nhà tài trợ".

Như vậy, tổng mức đầu tư dự kiến cho 2 dự án vào khoảng 62.400 tỷ đồng. Để có nguồn lực đẩy nhanh tiến độ 2 dự án trên, UBND TP Hà Nội kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trình Chính phủ xem xét cho sử dụng vốn vay ODA từ ADB và các nhà tài trợ khác để tiếp tục triển khai đoạn tuyến số 2.2 Trần Hưng Đạo - Thượng Đình và số 3.2 Ga Hà Nội - Hoàng Mai, từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông công cộng trên địa bàn thành phố. Lãnh đạo UBND TP. Hà Nội đánh giá, để thực hiện 2 dự án nêu trên, việc sử dụng vốn vay ODA của Nhật Bản sẽ phù hợp với định hướng tài trợ và cam kết của phía Nhật Bản; đảm bảo đồng bộ về kỹ thuật, công nghệ của dự án; đặc biệt trong bối cảnh khó khăn khi tìm nguồn vốn lớn cho đường sắt đô thị như hiện nay.

Theo Kinh tế & Đô thị Online