Chỉnh trang 79 tuyến phố cổ Hà Nội: Nên có thứ tự ưu tiên để dồn sức đầu tư
(Xây dựng) - Phố cổ là một di sản sống chỉ với diện tích khoảng hơn 100ha nhưng chứa đựng trong nó hàng chục nghìn nhân khẩu, mỗi năm đem lại nguồn thu cho ngân sách lên tới vài nghìn tỷ đồng. Chỉnh trang, cải tạo phố cổ để hấp dẫn khách du lịch, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân là việc cần thiết. Tuy nhiên, trong quá trình cải tạo, chỉnh trang, cần chọn lựa những hạng mục ưu tiên để việc cải tạo, chỉnh trang bền vững, khả thi trong điều kiện kinh tế hiện nay và không gây lãng phí.
UBND Q.Hoàn Kiếm đang hoàn thiện đồ án chỉnh trang, thiết kế lại các tuyến phố trong phố cổ, sẽ có 79 tuyến phố và 83 ô phố trong phố cổ Hà Nội được tiến hành chỉnh trang thiết kế lại để phù hợp với công năng sử dụng và tạo thêm không gian công cộng.
Theo ông Phạm Tuấn Long - Phó chủ tịch UBND Q.Hoàn Kiếm cho biết, Khu phố cổ hiện được khoanh vùng lại trên diện tích 105ha, bao gồm địa giới hành chính của 10 phường (Đồng Xuân, Hàng Buồm, Hàng Đào, Hàng Gai, Cửa Đông, Hàng Mã, Hàng Bạc, Hàng Bồ, Hàng Bông, Lý Thái Tổ) thuộc Q.Hoàn Kiếm.
Trên cơ sở Quyết định số 6398/2013/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội ban hành quy chế quản lý quy hoạch - kiến trúc Khu phố cổ được xác định: phía Bắc giáp phố Phan Đình Phùng và Hàng Đậu, phía Đông giáp phố Trần Nhật Duật và Trần Quang Khải, phía Tây giáp phố Phùng Hưng; phía Nam giáp các phố Hàng Thùng, Cầu Gỗ, Hàng Gai, Hàng Bông.
Bên cạnh đó, có 2 khu vực liền kề và hỗ trợ chức năng, gồm: Khu vực liền kề có diện tích 7,2ha tính ranh giới từ trong khu Phố Cổ đến hết thửa đất lớp ngoài của các tuyến đường bao quanh khu Phố Cổ; Khu vực hỗ trợ chức năng hạ tầng đô thị bao gồm 2 phường ngoài đê là Phúc Tân và Chương Dương.
Theo đồ án Q.Hoàn Kiếm đang hoàn thiện, 79 tuyến phố và 83 ô phố trong phố cổ Hà Nội sẽ được tiến hành chỉnh trang thiết kế lại. Về thiết kế kiến trúc các công trình tiêu biểu trong phố cổ sẽ được thực hiện theo 5 loại hình: Kiến trúc Việt Nam truyền thống, kiến trúc phong cách Trung Hoa, kiến trúc theo kiểu Địa Trung Hải châu Âu, kiến trúc theo phong cách Anpo châu Âu và Kiến trúc theo phong cách Art-Deco châu Âu.
Quá trình chỉnh trang, thiết kế lại kiến trúc phố cổ sẽ được phân ra làm 2 khu vực bảo tồn, cải tạo nâng cấp (tôn tạo cấp I trong khu vực lõi và tôn tạo cấp II ở các tuyến phố liền kề khu vực lõi). Trong khu vực lõi sẽ không xây dựng tầng hầm để không làm ảnh hưởng đến di tích và các công trình có giá trị. Mở rộng không gian cho các hoạt động kinh doanh, sản xuất các sản phẩm truyền thống và không gian cho các hoạt động văn hóa, lễ hội, sinh hoạt cộng đồng, tạo điều kiện cho việc khai thác các hoạt động dịch vụ - du lịch, đáp ứng nhu cầu sống và kinh doanh của người dân tại khu vực.
Tại khu vực lõi sẽ khuyến khích người dân hình thành phố chuyên doanh các sản phẩm truyền thống. Đối với các khu vực liền kề cho phép xây dựng các công trình công cộng đa chức năng, trung tâm thương mại, khách sạn, nhà hàng. Đồng thời, bổ sung, hỗ trợ các chức năng đầu mối giao thông, điểm giao thông tĩnh, khai thác không gian ngầm công cộng trong các khu vực giao thông cơ giới. Các tuyến phố cũng được bổ sung thêm các tiện nghi, tiện ích công cộng và hệ thống cây xanh.
Trên thực tế đã có nhiều dự án cải tạo hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Trong đó, 77 tuyến phố được cải tạo vỉa hè, hạ chìm cống nổi và lát đá tự nhiên; cải tạo hệ thống chiếu sáng; quy hoạch lại chợ, giải tỏa chợ Gia Ngư, Hàng Bè... Hai tuyến phố gồm Tạ Hiện, Lãn Ông đã được cải tạo kiến trúc mặt đứng, trả lại những nét đẹp kiến trúc truyền thống. Sau khi khánh thành, phố Tạ Hiện nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn nhất tại Khu Phố cổ. Phố Tạ Hiện được mệnh danh là "ngã tư quốc tế" vì tập trung nhiều khách du lịch nước ngoài. Thậm chí, nhiều người nước ngoài còn đến đây mở hiệu kinh doanh.
Hiện nay, 11 phố tại Khu phố cổ đã trở thành những tuyến phố đi bộ vào những ngày cuối tuần.
Vấn đề đặt ra là chúng ta cần có những biện pháp gì để khôi phục, bảo tồn và thậm chí phát huy được hết những giá trị kiến trúc phố cổ Hà Nội bởi đây chính là bài toán nan giải giữa bảo tồn và phát triển. Điều này chắc chắn phải có sự góp mặt và phối hợp đồng bộ của các ngành khác nhau như kiến trúc, văn hóa, du lịch…
Theo TS Vũ Anh Tú thì việc xây dựng một quy hoạch phù hợp với đặc thù các giá trị văn hóa và kiến trúc riêng có của phố cổ Hà Nội để tạo thành một điểm đến hấp dẫn và độc đáo là cần thiết. Hình thành nên những tuyến phố du lịch điển hình nhưng vẫn đảm bảo được tính nguyên dạng của nhà cổ, phố cổ Hà Nội. Đối với những con phố tiêu biểu, nên chọn những vị trí trang trọng đặt một số bảng hiệu giới thiệu ngắn gọn lịch sử lâu đời của nó nhằm cung cấp các thông tin, hiểu biết cơ bản cho người dân và du khách thì mới tôn vinh được giá trị văn hóa của đường phố ấy. Học tập kinh nghiệm một số phố cổ ở các nước: làm một số bảo tàng lộ thiên trên một đoạn nhỏ lòng đất được khai quật, thể hiện các tầng văn hóa và trưng bày các hiện vật khảo cổ học, phía trên chắn kính trong, du khách vừa tham quan vừa đi lại bình thường, không ảnh hưởng đến quỹ đất của khu phố, lại tạo cảm giác sống động về bề dày lịch sử và để lại ấn tượng khác lạ cho du khách…
Cần nghiên cứu, khôi phục phố nghề ở khu phố cổ Hà Nội như một nét văn hóa riêng. Ở mỗi phường nghề, phố nghề chỉ cần khôi phục một cơ sở sản xuất các sản phẩm cổ truyền của phố nghề cùng với việc bán hàng tại chỗ để quảng bá các sản phẩm đó. Ví dụ như ở Hàng Bạc là cơ sở sản xuất và bán các mặt hàng vàng bạc, Hàng Đào là cơ sở sản xuất, nhuộm màu và bán các mặt hàng vải lụa, quần áo, và cũng như thế thì Hàng Trống với nghề thêu, Hàng Hòm với nghề sơn ta, Hàng Bông với nghề bật bông làm chăn, đệm, Hàng Gai với nghề in…
Cải tạo chỉnh trang phố cổ là cần thiết, nhưng cần thận trọng và tiến hành các bước sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội. Chẳng hạn, theo chuyên gia người Nhật Furukawwa thì: Mặt ngoài các ngôi nhà sẽ được giữ nguyên còn bên trong thì cải tạo để nâng chất lượng sống. Nhà nghiên cứu về Hà Nội Nguyễn Vinh Phúc đề nghị: Chỉ nên chọn vài khúc phố, tuyến phố nhất định để dồn sức tôn tạo, trùng tu…
Các tin khác
