3 xu hướng phát triển của đô thị Việt Nam

(Xây dựng) – Tại tọa đàm khung định hướng xây dựng và nhiệm vụ quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 do Bộ Xây dựng tổ chức mới đây, đề cập đến thực trạng phát triển đô thị tại Việt Nam, các chuyên gia cho rằng 10 năm trở lại đây, đô thị Việt Nam phát triển theo 3 xu hướng chính.

Toàn cảnh buổi tọa đàm.

Đó là xu hướng mở rộng quy mô bằng sự sáp nhập các khu vực ven đô, các xã nông nghiệp bị đô thị hóa, hầu như các khu vực này đang có sự dịch chuyển từ nông nghiệp sang dịch vụ và sản xuất tiểu thủ công nghiệp, phần sản xuất nông nghiệp giảm dần.

Xu hướng mở rộng không gian đô thị bằng cách đầu tư hạ tầng đô thị đồng bộ, xây dựng các khu đô thị mới hiện đại tạo điều kiện đất đai mở rộng phát triển đô thị.

Ngoài ra còn có xu hướng lấn biển xây dựng đô thị mới, vừa là phương thức gia tăng diện tích đô thị, tạo điều kiện phát triển đô thị mới hiện đại, phát triển hình ảnh đô thị mới hấp dẫn như ở TP Hạ Long, TP Rạch Giá... Tuy nhiên, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, xu hướng này đang cần có những giải pháp đồng bộ để hạn chế những tác động của thiên tai.

Tại tọa đàm, các chuyên gia đã góp ý cho đề cương khung định hướng xây dựng và nhiệm vụ quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Về quan điểm quy hoạch, các chuyên gia cho rằng cần phát triển một hệ thống đô thị và các điểm dân cư nông thôn trong quan hệ hữu cơ với nhau, theo quy luật nhất định để trở thành tổng thể tối ưu chứ không phải chỉ tập hợp những đô thị đơn lẻ được xây dựng theo những quy chuẩn kỹ thuật.

Bên cạnh đó, quy hoạch cũng chỉ ra đường lối cho quá trình phát triển chứ không phải là một trạng thái cố định, cứng nhắc tại một thời điểm nhất định. Trọng tâm phát triển đô thị hướng đến mục tiêu đảm bảo phát triển gắn kết đô thị và nông thôn, ổn định sinh thái môi trường, duy trì hệ thống hạ tầng xanh quốc gia, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên và đất đai, bảo vệ môi trường và cân bằng sinh thái.

Đối với các điều kiện tự nhiên nói chung và biến đổi khí hậu nói riêng, quan điểm chung là thích ứng chứ không chống đối.

Phát triển đô thị hướng tới xã hội công bằng một cách bền vững và khả thi giữa các vùng miền, giữa đô thị lớn và đô thị nhỏ, giữa đô thị và nông thôn, giữa các khu đô thị, đảm bảo nhu cầu về sinh kế - công ăn việc làm đi đôi với thu nhập, an sinh xã hội và tiếp cận hạ tầng.

Phát huy các bản sắc văn hóa của đô thị dựa trên những bệ đỡ văn hóa lớn là văn hóa sắc tộc, văn hóa tín ngưỡng, tâm linh và lịch sử của từng vùng, giữ gìn và phát huy những nét văn hóa đặc sắc của nông thôn Việt Nam.

Đi đôi với quá trình đô thị hóa, tăng trưởng và phát triển là những thách thức tới sự phát triển thiếu ổn định của các đô thị như một quy luật cần được hạn chế tới mức tối thiểu. Đó là thách thức về sự phát triển mất cân đối, sự phát triển thiếu bền vững, năng lực quản lý hành chính của các chính quyền đô thị.

Thực trạng phát triển đô thị Việt Nam có những thay đổi so với định hướng trước đây như tính chất, chức năng của đô thị lớn, đô thị đặc trưng, đặc trưng không gian đô thị theo vùng miền.

Ý kiến chung của các chuyên gia cho rằng cần làm rõ vị trí, vai trò của quy hoạch đô thị trong các điều khoản của Luật Quy hoạch, xem xét lại về thời gian thực hiện quy hoạch sao cho hợp lý. Nên đưa ra nhiều vấn đề quan điểm, định hướng sẽ giúp địa phương xử lý bằng các giải pháp cụ thể. Trong nội hàm của nhiệm vụ cần viết sâu hơn yêu cầu và giới hạn của quy hoạch.

Phát biểu kết thúc buổi tọa đàm, Vụ trưởng Vụ Quy hoạch kiến trúc, bà Trần Thu Hằng cho rằng đề cương khung định hướng cần cô đọng lại những ý chính; nội dung nông thôn mới cũng nên đưa vào quy hoạch tổng thể quốc gia.

Việc xây dựng khung đề cương cần làm rõ nội hàm, làm rõ đầu vào quy hoạch là gì và có phương pháp tiếp cận mới...

Hà Đào